Hệ thống giáo dục Scotland khác biệt so với phần còn lại của Anh Quốc. "Chương trình giảng dạy vì sở trường" đề ra khung chương trình cho thiếu niên từ 3 đến 18 tuổi.[223] Toàn bộ trẻ em ba và bốn tuổi tại Scotland nhập học tại một điểm nhà trẻ miễn phí. Giáo dục tiểu học chính thức bắt đầu vào khoảng 5 tuổi và kéo dài trong 7 năm (P1–P7); trẻ em tại Scotland theo học để đạt chứng chỉ trung học từ năm 14 đến 16 tuổi. Nó bị loại bỏ và thay thế bằng chứng chỉ quốc gia về chương trình giảng dạy vì sở trường. Tuổi rời trường học là 16, sau đó học sinh có thể chọn ở lại trường và học để lấy các chứng chỉ Access, Intermediate hoặc Higher Grade và Advanced Higher. Một lượng nhỏ học sinh tại các trường tư thục, trường độc lập có thể học theo hệ thống của Anh và đạt các chứng chỉ GCSE và loại A cùng AS.[224]

Scotland có 15 trường đại học, một số trường nằm trong số các đại học lâu năm nhất trên thế giới.[225][226] Chúng gồm có Đại học St Andrews, Đại học Glasgow, Đại học Aberdeen và Đại học Edinburgh—nhiều trường nằm vào hàng tốt nhất tại Anh Quốc.[227][228] Theo tỷ lệ với dân số, Scotland có nhiều trường đại học nhất trong top 100 của Bảng xếp hạng đại học thế giới QS vào năm 2012.[229] Scotland sản sinh 1% nghiên cứu được công bố của thế giới dù chỉ chiếm dưới 0,1% dân số thế giới, và các cơ sở giáo dục bậc đại học chiếm 9% xuất khẩu lĩnh vực dịch vụ của Scotland.[230][231]

Học phí do Cơ quan Giải thưởng Sinh viên Scotland (SAAS) quản lý, theo đó không tính phí với người được xác định là "sinh viên trẻ". Sinh viên trẻ được định nghĩa là người dưới 25 tuổi, không có con, chưa kết hôn hay có đối tác dân sự, và không vượt quá 3 năm sau thời gian giáo dục tập trung. Các đối tượng còn lại phải trả học phí, thường là từ 1.200 đến 1.800 bảng cho các khoá đại học. Học phí sau đại học có thể lên đến 3.400 bảng.[232] Scotland có 43 trường cao đẳng, các trường này cấp chứng chỉ quốc gia, chứng chỉ quốc gia bậc cao, và bằng quốc gia bậc cao. Năm 2014, nghiên cứu của Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh Quốc cho thấy rằng Scotland là quốc gia có giáo dục cao nhất tại châu Âu, và nằm trong các quốc gia được giáo dục tốt nhất thế giới xét theo trình độ giáo dục bậc đại học, với khoảng 40% người Scotland trong độ tuổi 16-64 được giáo dục đến NVQ bậc 4 và cao hơn.[233] Dựa theo dữ liệu gốc của các khu vực thống kê EU, toàn bộ bốn khu vực của Scotland xếp hạng cao hơn đáng kể mức trung bình châu Âu về hoàn thành giáo dục bậc đại học đối với người trong độ tuổi 25-64.[234]